Grenzen stellen!? Van ongemak naar vrijheid!

Jeroen is lekker met zijn werk bezig en hij ziet die ene collega weer aankomen. Jeroen denkt: welke vervelende klus ga ik nu weer krijgen! Hij recht zijn rug, Hij spant zijn spieren aan. Vluchten of wegduiken kan niet meer. Hij neemt zich voor: deze keer doet hij het zelf maar!

Die collega weet het, zoals gewoonlijk, het weer mooi te brengen. Van binnen hoort Jeroen een stemmetje: “dit is zijn eigen taak. Zeg het maar tegen je collega. Het is zijn eigen verantwoordelijkheid dat deze klus wordt opgepakt”.
Dit stemmetje wordt van binnen overschreeuwd door een andere een meer kritische stem “Dat ga je niet redden, je laat altijd weer over je grenzen gaan. Let maar op….”

Zijn collega loopt de deur uit en heeft Jeroen weer opgezadeld met een vervelend klus. Zijn collega is blij dat hij er vanaf is. Jeroen hoort van binnen een stemmetje: “Daar gaan we weer, weer niet gelukt om voor mijzelf op te komen”. Hij voelt de frustratie en de teleurstelling in zich opkomen. Met tegenzin begint hij aan die klus. Want hij heeft nu eenmaal ja gezegd….
Nee zeggen is ook geen optie voor Jeroen, want dan kan er gedoe ontstaan Hij wil een conflict voorkomen. Uit angst hiervoor zegt Jeroen ja om de lieve vrede te bewaren.

Herken je dit? Je bent niet de enige. Het is mij ook weleens overkomen. Het overkomt je vast niet alleen op het werk maar ook in je dagelijks leven. 

Maar hoe kan het anders zodat je je niet aanpast, je grens aangeeft en de verantwoordelijkheid bij de ander laat? 

Hoe verloopt communicatie

De Transactionele analyse (TA) helpt Jeroen, jou en mij daarbij: Het is een methode die helpt om beter te begrijpen hoe mensen met elkaar communiceren. De basis is dat wij als mens drie ego posities hebben. Die gaan over onze manieren van denken, voelen en ons gedrag:

• Ouder: Dit is de manier waarop je handelt op basis van wat je van je ouders of opvoeders hebt geleerd. Dit kan zorgzaam zijn, maar ook kritisch.
• Volwassene: Dit is een reële, objectieve manier van reageren, gebaseerd op feiten en logica.
• Kind: Dit is de manier waarop je handelt op basis van je gevoelens en ervaringen als kind. Dit kan speels en spontaan zijn, maar ook rebels of onzeker.

Als wij met elkaar in gesprek zijn gebruiken we onbewust deze drie ego posities. De TA helpt ons om te begrijpen welke positie iemand inneemt en hoe jij en ik daarop reageren. De TA onderscheid hierin 3 manieren interacties (transacties):

• Complementaire transacties: De communicatie verloopt soepel omdat beide personen elkaar goed begrijpen.
• Kruisende transacties: De communicatie verloopt stroef omdat de reacties niet aansluiten. Bijvoorbeeld als iemand een rationele vraag stelt, maar de ander emotioneel reageert.
• Verborgen transacties: Er zit een dubbele boodschap in de communicatie, bijvoorbeeld sarcasme of manipulatie. 
  
  

Nu de praktijk

Laten we eens kijken welke interacties tussen Jeroen en zijn collega plaats vinden. Welke ego positie bij Jeroen wordt aangesproken door zijn collega. 

Jeroen ziet zijn collega aankomen en hij weet al wat er boven zijn hoofd hangt. Zijn onzekere Kind positie wordt geraakt. Hij neemt vanuit zijn Volwassen positie het besluit dat hij het niet laat gebeuren deze keer! Zijn Ouder positie is Kritisch en die versterkt zijn onzekerheid in zijn Kind positie.

Het kan maar zo zijn dat zijn collega weet als ik het zo vraag dan gaat hij het wel doen en dan hoef ik niet zelf te doen. Zijn vraag lijkt te komen uit zijn Volwassen posities maar er zit een verborgen boodschap in. Een vorm van manipuleren zodat de Kind positie van Jeroen onzeker wordt en hij uit angst voor gedoe het dan toch maar gaat oppakken.

Met als gevolg dat Jeroen met een rot gevoel achter blijft. Zijn Kritische Ouder stem versterkt dat: Nou had ik het je niet gezegd.  Je kunt niet voor jezelf opkomen en je laat anderen over je grenzen gaan.

Dit is zijn interne communicatie tussen zijn ego posities.

Maar dit bewustzijn kunnen Jeroen, jij en ik het anders gaan doen!

Welke invloed heb je

Wanneer je opmerkt dat je onzekere Kind wordt aangesproken door de ander. Dan krijg je er invloed op. Je kunt je Zorgzame Ouder activeren: Het is best spannend om met je collega in gesprek te gaan, dat begrijp ik. Maar ik moedig je aan om je eigen keuze te maken, je eigen afweging of je het wel of niet wil doen. Wat wil je zelf? Wat is voor jou nu belangrijk?

Vanuit je Volwassen posities kun je het objectief bekijken en afwegen of je dit wel of niet wil doen.
Je besluit dat deze opdracht niet bij jouw hoort. Vanuit je Volwassen positie antwoord je dat je dit niet gaat doen en je legt uit aan de hand van feiten en logica uit waarom.
Je merkt dat je Kind positie hier blij van wordt want nu heb je eigen regie en kun je verder met het werk dat voor jouw belangrijk is. Dat geeft je energie en kracht.
Dit geeft je ruimte om je collega nog een advies geven om hem op weg te helpen om het zelf te doen.

De winst voor je collega is dat hij nu eigen verantwoordelijkheid mag gaan nemen omdat jij je eigen verantwoordelijkheid hebt genomen.

Wie kan mij begeleiden om mijn grenzen aan te geven

Herken je deze patronen bij jezelf en ben je op zoek naar een reisgenoot om jezelf hierin te veranderen? Weet je welkom om kennis met mij te maken om te onderzoeken of ik die reisgenoot voor je kan zijn. Je kunt mij bereiken op 06501251261 of via de website een berichtje sturen.

Wil je meer weten over de Ego posities (toestanden) uit de TA. Luister dan naar deze podcast van de TA-academie: https://ta-academie.nl/podcasts/6-egotoestanden-zie-je-wel-de-ta-podcast/